थंडीचा शेतीवर परिणाम
- गहू व हरभऱ्याच्या उत्पादनावर परिणाम: कमी तापमानामुळे गव्हाच्या पिकाची उगवण विलंबित होऊ शकते. हरभऱ्याच्या फुलांना नुकसान होण्याची शक्यता आहे.
- भाजीपाला पिके: कोबी, फ्लॉवर, टोमॅटो, बटाटा यांसारख्या पिकांवर थंडीचा थेट परिणाम होतो. पानं आणि फळांना काळसर डाग पडू शकतात.
- फळबागा: संत्री, मोसंबी, द्राक्ष आणि पेरू यांसारख्या फळबागांमध्ये थंडीमुळे फळांच्या गोडीवर परिणाम होऊ शकतो.
- ज्वारी व बाजरी: या पिकांवर तापमान घटल्यामुळे कोंबांच्या विकासावर विपरीत परिणाम होऊ शकतो.
थंडीमुळे होणाऱ्या समस्या
- बुरशीजन्य रोग: ओलसर वातावरण आणि धुक्यामुळे बुरशीचे प्रमाण वाढते.
- किडींचा प्रादुर्भाव: रस शोषक कीड व मावा यांची वाढ थंडीच्या काळात होते.
- मातीतील ओलसरता: कमी तापमानामुळे जमिनीत ओलसरता टिकून राहते, ज्यामुळे मुळांच्या विकासावर परिणाम होतो.
थंडीपासून पिकांचे संरक्षण: शेतकऱ्यांसाठी खबरदारी
- पाणी व्यवस्थापन:
- पिकांना सकाळी उशिरा पाणी द्या.
- झिरपण सिंचन प्रणालीचा वापर करून जमिनीतील उष्णता टिकवा.
- पाने आणि फुलांचे संरक्षण:
- मल्चिंगचा वापर करा. गव्हाचे काड किंवा प्लास्टिक मल्चिंगने जमिनीत उष्णता टिकवता येते.
- संध्याकाळी पिकांवर फवारणी करू नका, कारण यामुळे ओलसरता वाढते.
- बुरशी व किडींचे नियंत्रण:
- गोमूत्र अर्क, दशपर्णी अर्क यांसारख्या सेंद्रिय उपायांचा वापर करा.
- आवश्यक असल्यास मॅंकोझेब, कार्बेन्डाझिम यांसारख्या बुरशीनाशकांचा वापर करा.
- हवामानाचा अंदाज:
- हवामान खात्याचे अपडेट्स तपासा आणि संभाव्य गारपिटीसाठी तयार रहा.
- शेतातील कामे तात्काळ पूर्ण करून पिकांचे संरक्षण करा.
- फळबागांसाठी विशेष काळजी:
- द्राक्षबागेत ढगाळ हवामान टाळण्यासाठी योग्य छाटणी करा.
- फळांना पॉलिथिन कव्हरने झाकून ठेवा.
थंडीच्या काळातील पिकांसाठी सल्ला
- शेतकऱ्यांनी शेतात फेरफटका मारून पिकांची स्थिती तपासावी.
- कृषी तज्ज्ञ व कृषी केंद्राशी संपर्क साधून योग्य मार्गदर्शन घ्यावे.
- तापमान घटल्यामुळे उगवण होण्यास विलंब होऊ शकतो, त्यामुळे नव्या बियाण्यांची पेरणी शक्यतो टाळावी.
निष्कर्ष:
थंडीचा प्रादुर्भाव पिकांच्या आरोग्यावर व उत्पादनावर होऊ शकतो. योग्य खबरदारी घेतल्यास नुकसान टाळता येईल. महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांनी या थंडीच्या लाटेला सकारात्मक दृष्टिकोनातून सामोरे जावे आणि आधुनिक तसेच सेंद्रिय उपायांचा अवलंब करून उत्तम उत्पादन घेण्यावर भर द्यावा.
शेतकऱ्यांना हिवाळ्यातील शेतीसाठी शुभेच्छा!